ေအာင္မ်ိဳးထြန္း Blog မွ ၾကိဳဆိုပါ၏။

စိတ္ကိုအနုိင္ယူမလား ဘဝကိုအရႈံးေပးမလား….?
လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ Depression ဝင္တတ္ၾကပါတယ္။ Depression = အလြန္အမင္းဝမ္းနည္းၿခင္း၊ ႀကာရွည္စြာ စီးပြားေရးပ်က္ၿပားၿခင္း ။ အဘိဓာန္ တစ္ခုမွာေတာ့ ဒီလိုဘာသာၿပန္ထားပါတယ္။ depression ကို လူတိုင္းသိႀကပါတယ္၊ တခ်ဳိ.လဲမသိႀကဘူးေပါ့။ က်ြန္မ သိတဲ့ Depression ကေတာ့ စိတ္ဖိစီးမႈ တစ္ခုေႀကာင့္ ရရွိ လိုက္တဲ့ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါတစ္မ်ဳိးပါ။ အသက္ ငယ္သူၿဖစ္ေစ၊ ႀကီးသူၿဖစ္ေစ အေႀကာင္းအရင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေႀကာင့္ depression ဝင္ေနတတ္က်ပါတယ္။ အခ်စ္ေႀကာင့္ ၊ စီးပြားေရးေႀကာင့္ ၊ မိသားစုေႀကာင့္ အၿခားေသာ အေႀကာင္းၿပခ်က္ မ်ဳိးစံုနဲ့ေပါ့။တစ္ခ်ဳိ.ကလဲထိန္းခ်ဳပ္တတ္တယ္၊တစ္ခ်ဳိ.ကလဲအဲ့စိတ္နဲ့ပဲ ဘဝကိိုအရႈံး ေေပးထားတတ္ႀကပါတယ္၊တခ်ဳိ့ကလဲ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ထိန္းခ်ဳပ္ခ်င္ပါရဲ. ဒါေပမဲ့ ဘယ္လိုထိန္းခ်ဳပ္ရမယ္ဆိုတာ မသိႀကဘူး။

ကဲ ကၽြြန္မတို. Depression အေႀကာင္းကို နဲနဲ ေလာက္ေလ့လာႀကည္ရေအာင္။
Depression ဆိုတာ သူ.ရဲ. အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကို သိရင္ နားလည္လြယ္တဲ့ စိတ္ခံစားခ်က္တစ္ခု ပါပဲ။ Depression ကို နားလည္ေအာင္၊သိၿမင္လာေအာင္ လုပ္တဲ့ အေကာင္းဆံုးနည္းကေတာ့ ကိုယ့္စိတ္ကိုေၿပာင္းလဲၿခင္းပါပဲ။ သင့္ခံစားခ်က္မ်ားကို ေေၿပာင္းလဲလိုက္ပါ။ သင္ဟာ ငိုစရာမဟုတ္ပဲနဲ့ င္ိုခ်င္ငိုေနလိမ့္မယ္၊ ဝမ္းနည္းေနလိမ့္မယ္၊ အရမ္းကို အထီးက်န္ေနတယ္လို့ ခံစားေနရလိမ့္မယ့္။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဂရုစိုက္ၿခင္း၊ ပတ္ဝန္းက်င္အား ေလ့လာၿခင္းမ်ား အရင္ထက္္ ေရာ့နည္းေကာင္းေရာ့နည္းလာလိမ့္မယ္။
သင့္ရဲ. လိုအပ္ခ်က္မ်ား၊အမွားမ်ားကို သင္ဟာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အၿပစ္တင္ၿခင္း၊ စိတ္မလံုၿခင္းမ်ား ၿဖစ္ေကာင္းၿဖစ္ေေနလိမ့္မယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ဝမ္းနည္းမႈေတြနဲ့ ၿပည့္နက္ေနၿခင္း၊့ သင့္ဘဝမွာဘာမွမရွိေတာ့ဘူးဟူေသာအေေတြး မ်ားဟာ သင့္ရဲ့မွားယြင္းေနတဲ့ စိတ္ေတြကို ေပ်ာ္ရြွင္ေစတတ္္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ က်ၿပန္ေတာ့လဲ အင္အားမ်ား၊ေပ်ာ္ရြွင္မႈမ်ား အၿပည့္နဲ့ စိတ္အရမ္းလႈပ္ရွားၿခင္းမ်ဳိးၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။ ဒါဟာ တကယ္ေတာ့ သင့္ရဲ့ဝမ္းနည္းေနတဲ့ စိတ္ခံစားခ်က္ရဲ့ အမွတ္အသားေလးတစ္ခုပါပဲ။ အဓိက ကေတာ့ သင့္စိတ္ေႀကာင့္ေပါ့။ သင့္ကို သင္ ၊ သင့္ဘဝ ၊သင့္ အနာဂတ္ကို ေတြးတဲ့အေေတြး ေတြကစပါတယ္။ သင္ဒါေတြကို ေတြးေနရင္းနဲ့ နားလည္ေအင္ႀကိဳးစားေနရင္းနဲ့ သင္ဟာ depression ဝင္သြားၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။သင္ဟာ ရုိးရုိးသာမန္ ကိစၥေလးတစ္ခုကိုလဲ သည္းႀကီးမဲႀကီး စဥ္းစားေနတတ္ပါတယ္။ သင္လုပ္ခဲ့ေသာအမွားတစ္ခုအတြက္ သင့္ကိုသင္ ‘ငါမမွားဘူး’ ဟုေတြး္ေနလိမ့္မယ္။ သင့္ခံစားခ်က္ကို ေရွ.တန္းတင္ၿခင္းဟာလဲ မွားယြင္းေသာ လကၡဏာတစ္ခုပါပဲ။ သင္ကိုယ္တိုင္ လိုလိုလားလား သင့္စိတ္ကိုသင္ စိစစ္မယ္ ၊ သင့္လုပ္ထားတဲ့ အမွားကို တာဝန္ယူရဲမယ္ ၊ အရာရာကို အေကာင္းၿမင္ဝါဒၿဖင့္ႀကည့္မယ္ ဆိုရင္ သင့္စိတ္လဲ တစ္ၿဖည္းၿဖည္းနဲ့ ေပ်ာ္ရြွင္လာမွာပါ။ သင့္အခ်ိန္ေတြကို အကုန္ခံၿပီး သင့္အေတြးေတြ ကိုေၿပာင္းလဲၿခင္းဟာ အလြန္ကိုွ အေရးႀကီးတဲ့ အလုပ္တစ္ခုပါ။ အကယ္၍ သင္ဟာ သင့္အေတြးေတြကို ေၿပာင္းလဲနုိင္ၿပီဆိုရင္ သင့္ခံစားခ်က္ကိုလဲ အလိုအေလ်ာက္ေၿပာင္းလဲ
နုိင္မွာအေသအခ်ာပါပဲ။သင့္အေတြးေတြ ေၿပာင္းလဲတယ္ ဆိုတာ တစ္နည္းအားၿဖင့္ စိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္တာပါပဲ။
က်ြန္မတို့ တူတူ နည္းလမ္းေလးေတြ ရွာႀကည့္ႀကတာေပါ့။ အင္ (ဗုဒၶ)ဘာသာဝင္ ၿမန္မာလူမ်ဳိးေတြကေတာ့ ဒီလိုၿပႆနာမ်ဳိး ႀကံဳရင္ လူႀကီးေတြက ‘ဘုရားတရား မ်ားမ်ားလုပ္၊ကံေကာင္းလာလိမ့္မယ္ ‘လို. ဆံုးမေလ့ရွိႀကတယ္။တို့ေတြက ဒါမ်ဳိးႀကံဳရင္ ကံမေကာင္းဘူး လို့တြက္ႀကတာကိုး။ ဘုရားတရားမ်ားမ်ားလုပ္ဆိုေတာ့ အလႈေတြ လုပ္ႀကတယ္။ မွန္သလိုလိုေတာ့ရွိပါတယ္ ဒါေပမဲ့ မမွန္ဘူး၊ အလႈ လုပ္လိုက္ေတာ့ သင္ကအလႈရဲ့ အက်ဳိးဆက္ ကံေကာင္းတာကိုဲခံစားရမွာမွန္ပါရဲ့ သင့္စိတ္ကို သင္ထိန္းခ်ဳပ္နုိင္ဦး္မွာ မဟုတ္ပါ္ဘူး။့တကယ္ေတာ့ လူႀကီးေတြ ေၿပာတဲ့ ဘုရားတရားလုပ္ဆိုတာက တရားထိုင္ ၊ ပုတီးစိပ္ကိုေၿပာတာလို့ က်ြန္မကေတာ့ထင္ပါတယ္။ တရားထိုင္၊ပုတီးစိပ္ရင္ စိတ္ကိုဘယ္လို ထိန္းခ်ဳပ္ရမလဲဆိုတာ နားလည္သြားပါတယ္။ ထိုင္ဖူးတဲ့သူေတြသိပါလိမ့္မယ္ ။ မထိုင္ဖူးတဲ့ သူေတြေတာ့ ႀကိဳးစားႀကည့္ေပါ့။ နည္းလမ္း မွန္ဖို.လဲလိုတယ္ေနာ္။ဒါက က်ြန္မစိတ္ထဲရွိတာ ဝင္ေၿပာတာပါ။
ကဲ စာအုပ္ပါ အေႀကာင္းအရာကို ဆက္ႀကဦးစို.။သူလဲ တရားထိုင္တာ နဲ့အတူတူပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ သူက တို.လို (ဗုဒၶ) ဘာသာမွမဟုတ္တာ ဆိုေတာ့ သူက ပထမ တစ္နည္းကေတာ့ အလုပ္ကို မ်ားုမ်ားလုပ္ဖို.ေၿပာထားတယ္။ကိုယ္လုပ္ေနႀကအလုပ္ကို ပံုမွန္လုပ္ပါ။ သတိထားပါ သင္အရင္လို မလုပ္နုိင္တာေတြရွိေကာင္းရွိမယ္ ။ ႀကိဳးစား ႀကည့္လိုက္ပါ။

ေကာင္းေသာရလဒ္မ်ား
(၁) သင့္စိတ္ကို အလုပ္ထဲမွာ သြင္းထားတဲ့အတြက္ သင့္စိတ္ေတြ တၿဖည္းၿဖည္း အလုပ္မွာေပ်ာ္ရြွင္ လာပါလိမ့္မယ္။
(၂) သင့္ေမာလို့ေမာမွန္း ေတာင္သိမွာမဟုတ္ပါဘူး။
(၃) သင္အလုပ္ေတြကိုပဲ ထပ္လုပ္ခ်င္ စိတ္ေတြၿဖစ္ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။
(၄) တၿဖည္းၿဖည္းနဲ့ သင့္အေတြးေတြ အလုပ္ထဲမွာပဲ ရွိစၿပဳလာပါလိမ့္မယ္။
(၅) သင့္အေပၚ လူေတြရဲ့ အၿမင္ေတြလဲေၿပာင္းလာပါလိမ့္မယ္။ သင္ကအလုပ္ႀကိဳးစားေနတာကိုး။

ဆိုးေသာရလဒ္မ်ား
သင္ႀကိဳးစားလို့မရရင္ သင္ဟာ
(၁) “လုပ္လို့မွမရတာ ဘာလို့လုပ္မွာလဲ”
(၂) “အလကားအရႈပ္ထုပ္ေတြ ငါဘာလို့လုပ္ေနတာလဲ “
(၃) “အား ခက္လိုက္တာ ေတာ္ၿပီမလုပ္ေတာ့ဘူး” ဆိုတဲ့အေတြးမ်ားရနုိင္ပါတယ္။
ဒါေတြဟာ မေကာင္းတဲ့ အေတြးေတြပါ။ ဖယ္ရွားလိုက္ပါ။ မၿဖစ္ဘူးဆိုတာမရွိဘူး မလုပ္ေသးတာပဲရွိတယ္။ စိန္ေခၚလိုက္ စမ္းပါကြာ။

ဒုတိယ နည္းကေတာ့ သင္လုပ္တဲ့အလုပ္မွန္ သမွ်ကို မွတ္ထားပါ။ၿပီးလွ်င္ တစ္ခုခ်င္း ဆီကို “ငါ့ေပ်ာ္ရဲ.”လား စဥ္းစားပါ။ ၁ ကေန ၁၀ အထိ အမွတ္ေပးပါ။ သင့္စိတ္ေပ်ာ္ရင္ ေပ်ာ္သလိုေပါ့။၁ ကအေပ်ာ္ဆံုးဆိုရင္ ၁၀က ဝမ္းအနည္းဆံုးေပါ့။၁ ကေန ၅ အထိ ဒါမွမဟုတ္ ၃အထိ မေပ်ာ္တဲ့ အလုပ္ေတြကို မလုပ္ပဲေနလို့ ရရင္ေေနာက္ဆို ေရွာင္ပါ။တာဝန္တစ္ခု ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳးစားၿပီးလုပ္လိုက္ေပါ့။
ဥပမာ။ ။မနက္ ၆း၀၀ ထတယ္။ (ေပ်ာ္တယ္ ၈မွတ္)
၆း၃၀ လမ္းသြားေလ်ွာက္တယ္။ (ေပ်ာ္ဘူး ၀မွတ္)
၇း၃၀ ေရခ်ဳိးတယ္။ (ေပ်ာ္တယ္ ၆မွတ္)

တတိယ နည္းက သင့္ရဲ့မေကာင္းတဲ့အေတြးေတြကို ခ်ေရးပါ။ၿပီးရင္ ေအာက္မွာ အားေပးတဲ့ စကားေလးေတြကို ၿပန္ေရးပါ။
ဥပမာ………
(၁) ငါလုပ္နိုင္ပါ့မလား?အဲ့ဒါက အရမ္းခက္တယ္…..
အားေပးစကား။ ။ၿပႆနာ ဆိုတာ ေၿဖရွင္းရမွာပဲ။ဒါဟာ ဘဝ ရဲ့စိန္ေခၚမႈပဲ။အကယ္၍ ငါသာ depression မဝင္ဘူးဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ လုပ္ၿပနုိုင္မလဲ? ဘယ္သူမ်ားငါ့ကို အႀကံေပးနုိင္မလဲ?
(၂)အားအရမ္းခက္တယ္။
အားေပးစကား။ ။ ငါ depression ဝင္ေန လို့ပါ။ အရင္က ဒီထက္ခက္တာေတာင္ လုပ္ခဲ့ေသးတာပဲ။
(၃) ငါလုပ္ေနတာေတြက အလကားၿဖစ္မွာပဲ။
အားေပးစကား။ ။ငါ့ကို့ငါ ဘယ္လိုလုပ္သိမွာလဲ။ငါမလုပ္ ႀကည့္ပဲနဲ့ ဒါအလကားဆိုတာ သိနိုင္ပါ့မလား။ ငါလုပ္တာ အလကားၿဖစ္သြားတယ္ပဲထားပါဦး၊ ကမၻာႀကီးက ရပ္သြားမွာမဟုတ္တာ။ငါ ငါ့ရဲ့အမွားကေန သင္ခန္းစာ ယူလို့ရတာပဲ။္
စတုတၳ နည္းကေတာ့ သင္စာရြက္တစ္ခုခုမွာ မနက္ၿဖန္ သင္လုပ္ရမဲ့ အလုပ္မ်ားကို ခ်ေရးပါ။ နာရီအလုိက္ေပါ့ေနာ္။ကိုယ္ခ်ထားတဲ့ အခ်ိန္ဇယားကိုလဲ ဘယ္သူဖ်က္ဖ်က္ မပ်က္ဖို့လိုတယ္ေနာ္။ၿပီးလ်ွင္ ကိုယ့္အခ်ိန္ ဇယားကိုအၿမဲေတြးေနပါ။ ဘယ္နနာရီမွာ ငါဘာလုပ္ရမယ ္၊ ဘယ္သြားရမယ္ စသည္ၿဖင့္ေပါ့။သင္ေပ်ာ္႐ြွင္လာမွာပါ။
ကဲ က်ြန္မကေတာ့ နည္း ၄ နည္းပဲ ေပးလိုက္ေတာ့တယ္။ စာအုပ္ထဲမွာေတာ့ သူေပးထားတာေတာ့အမ်ားႀကီးပဲ။ တၿခားဟာေတြက အရမ္းရႈပ္ၿပီး၊ အဆင့္ေတြ အရမ္းမ်ားတယ္။က်ြန္မေရးတာလဲ အရမ္းရွည္ေနၿပီ ဆိုေတာ့ ဒီမွာတင္ပဲ နားပါရေစ။ သူငယ္ခ်င္းတို့ ဒီေလာက္နဲ့တင္ ကိုယ့္စိတ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္နုိင္မယ္ ထင္ပါတယ္။
မထိန္းနိုင္ရင္ တရားသာထိုင္တာ့ ဒါအေကာင္းဆံုးနည္းပဲ။က်ြန္မ ႀကိဳးစားၿပီး ဘာသာၿပန္ထားတာပါ။ စကားလံုးေတြကို ကိုယ့္စတိုင္အတိုင္း ေရးထားေပမဲ့ အဓိပၸာယ္ မၿပတ္ေအာင္ ေရးထားပါတယ္။ Depression ဝင္ဖူးသူမ်ားလဲ နားလည္မွာပါ၊ မဝင္ဖူးသူမ်ားလဲ ဆင္ၿခင္နုိင္တာေပါ့။ ဝင္ေနသူမ်ားအတြက္ကေတာ့ ႀကိဳးစားႀကည့္ပါ။ က်ြန္မအေနနဲ့ကေတာ့ တရားထိုင္တာကိုပိုအားေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့လဲ ဒီနည္းေလးေတြက ေပါ့ေပါ့ပါးပါးရွိ ပါတယ္။ကဲ အားလံုးပဲ ေပ်ာ္ရြွင္နုိင္ႀကပါေစ။

ဘာသာၿပန္သူ……….အိမ္မက္ေႏြ A self-help guide to managing depression by Philip J-Barker စာအုပ္မွ။